ماده ۵۹ ک. را باید با توجه به ماده ۵۸ آن تفسیر نمود. مطابق ماده ۵۸ مشتری حق حبس دارد و تا زمانی که مبیع در اختیار او قرار داده نشده است، ملزم به پرداخت ثمن نمی باشد.از سوی دیگر در اختیار قراردادن مبیعمستلزم انجام برخی از اعمال، تولید کالا، بسته بندی آن، ترتیب دادن حمل و …. می‌باشد که فروشنده باید انجام دهد و تنها او می‌داند که این اقدامات در چه زمانی صورت می‌گیرد و متعاقبا باید به مشتری اطلاع دهد که کالا آماده تحویل است.

در نتیجه می توان گفت تا زمانی که فروشنده آماده تحویل بودن کالا را به مشتری اطلاع نداده است، در واقع کالا را در اختیار مشتری قرار نداده، و پس از آن است که مشتری در می‌یابد، باید ثمن را بپردازد و در این زمان است که ماده ۵۹ اعمال می شود. همچنین در موردی که زمان پرداخت ثمن در قرارداد معین شده، یا قابل تعیین است و حق حبس وجود ندارد ، باز ماده ۵۹ اعمال می شود؛ و مشتری بدون نیاز به مطالبه فروشنده، باید ثمن را بپردازد.

ب: تعهدات فرعی و تکمیلی خریدار در ارتباط با پرداخت ثمن

ماده۵۴ کنوانسیون در خصوص تعهدات تکمیلی خریدار راجع به پرداخت ثمن مقرر می‌دارد: «تعهدات خریدار دایربر تادیه ثمن،شامل اقدامات و رعایت تشریفاتی است که ممکن بر حسب قرارداد یا هر نوع قانون و مقررات دیگر، برای امکان تادیه ثمن لازم دانسته شود.»

این اقدامات و تشریفات بیشتر جنبه تجاری دارند تا اداری؛ مانند قبول برات، گشایش اعتبار اسنادی و اخذ ضمانتنامه بانکی. از جمله اقدامات اداری نیز اخذ مجوز برای تبدیل و انتقام ارز را نام برد.نسبت به اقداماتی که جنبه تجاری دارند، تعهد خریدار از نوع تعهد به نتیجه و راجع به اقداماتی که جنبهاداری دارند، تعهد وی از نوع تعهد به وسیله می‌باشد.

ج: مقدار ثمن

مقدار ثمن باید به طور دقیق در قرارداد معین شود، و یا با رجوع به قرارداد قابل تعیین باشد.در صورتی کهثمن در قرارداد معین نشده و ضابطه و معیاری هم برای تعیین آن مقرر نگردیده باشد، در اینکه قرارداد صحیح یا باطل است، و در فرض صحت قرارداد، نحوه تعیین ثمن به چه صورت است، قبلا” در مبحث مربوط به ایجاب و تفسیر ماده ۱۴ کنوانسیون به تفصیل بحث کردیم و نیاز به تکرار نیست. اما به اجمال باید گفت یکی از تفاسیر مطرح شده در رفع تعارض بین مواد ۱۴ و ۵۵ ک. این بود که در موردی که ثمن معامله در قرارداد معین نشده و ضابطه ای هم برای تعیین آن در نظر گرفته نشده باشد، باید دید آیا مطابق قانون ملی قابل اعمال، قرارداد صحیح است یا نه. اگر قرارداد باطل باشد، دیگر نحوه تعیین ثمن مطرح نیست. اما اگر قرارداد صحیح باشد، برای تعیین مقدار ثمن مطابق ماده ۵۵ کنوانسیون همل می شود؛ یعنی مقدار ثمنی که در حین انعقاد قرارداد برای این نوع کالا رایج بوده است در نظر گرفته می شود. تفسیر دیگر نیز این بود که ماده ۵۵ ک. با توجه به عرف و ارده طرفین و با تبعیت از نظام کامن لا، این گونه قراردادها را صحیح و نافذ شناخته است و کشورهایی که کنوانسیون را پذیرفته اند مقید به آن هستند، اگر چه در حقوق داخلی آن ها این گونه قراردادها معتبر نباشند. در موردی که ثمن معامله بر مبنای وزن کالا معین می شود،در صورتی که توافقی بین طرفین صورت نگرفته و غرفی هم وجود نداشته باشد، قیمت وزن خالص کالا مدنظر قرار می‌گیرد. ماده ۵۶ کنوانسیون در این خصوص مقرر می‌دارد: ” اگر ثمن بر حسب وزن کالا تعیین شده باشد، در صورت بروز تردید،وزن خالص، ملاک تعیین ثمن است”. وزن خالص از تفاضل وزن ناخالص و وزن بسته یا ظرف کالا به دست می‌آید.

د: مکان پرداخت ثمن

در بیع بین‌المللی محل پرداخت ثمن اهمیت زیادی دارد. ممکن است در کشوری خارج کردن پول نیاز به مجوز خاص داشته باشد، که نوعا” نیز چنین است. پرداخت ثمن در این کشورها برای فروشنده ای که اهل کشور دیگر است، ممکن است مطلوب نباشد.

جهت رفع این مشکل، ماده ۵۷ کنوانسیون اصل حاکمیت ارده در تعیین محل پرداخت ثمن را مقرر داشته است. مطابق آن، طرفین می‌توانند محل پرداخت ثمن را در قرارداد معین نمایند. در صورت فقدان توافقی در این خصوصف ماده ۵۷ ک. به عنوان قاعده تکمیلی دو احتمال را پیش‌بینی می‌کند:

۱-در صورتی که پرداخت ثمن منوط به تسلیم کالا یا اسناد آن ( نظیر بیمه نامه، بارنامه….) از طرف فروشنده باشد، پرداخت ثمن باید در همان محل تسلیم کالا یا اسناد صورت گیرد (ب) (۱) ۵۷ ک.). مطابق ماده (۱) ۵۸ ک. پرداخت ثمن منوط به تسلیم کالا است. در این فرض باید بین دو دسته از قراردادها تفکیک قایل شد: در موردی که فروشنده ملزم به تسلیم کالا در محل تجارت خود ( ماده (ج) ۳۱) یا در محل دیگری نظیر کارخانه (ماده (ب) ۳۱) و غیر آن باشد، ثمن هم باید در همان محل و همزمان با تسلیم کالا پرداخت شود. اما در موردی که کالا در انبار عمومی فروخته می شود، چون نوعا فروشنده و خریدار یکدیگر را ملاقات نمی کنند و تحویل کالا با در اختیار قرار دادن آن در انبار صورت می‌گیرد (ماده (ب) ۳۱ ک.)، تبادل همزمان ثمن و مبیع مطرح نمی باشد و محل پرداخت ثمن، مطابق ماده (الف (۱) ۵۷ تعیین می‌گردد. در این حالت محل تجارت فروشنده، مکان پرداخت ثمن است، مگر این که طرفین توافق نموده باشند که انباردار در قبال دریافت ثمن، کالا را تحویل خریدار خریدار یا نماینده او دهد. در این صورت باز، مسئله همزمانی تسلیم کالا و پرداخت ثمن مطرح می شود و مطابق ماده (ب) (۱) ۵۷ محل پرداخت ثمن همان محل تسلیم مبیع خواهد بود.

۲-در صورتی که هیچ بک از موارد بالا صادق نباشد، یعنی توافقی برای محل پرداخت ثمن صورت نگرفته و عرفی هم وجود نداشته باشد، از طرفی پرداخت ثمن هم منوط به تسلیم مبیع نشده باشد، ثمن باید در محل تجارت فروشنده پرداخت شود (ماده (الف) ۰۱۹ ۵۷ ک.). اگر محل تجارت فروشنده متعدد باشد، باید پرداخت در محلی صورت گیرد که با توجه به اوضاع و احوال قبل یا حین انعقاد قرارداد که بر طرفین هم معلوم بوده، نزدیکترین ارتباط را با قرارداد و اجرای آن دارد(ماده (الف) ۱۰ ک.). در صورتی که بعد از انعقاد قرارداد محل تجارت فروشنده تغییر کند، پرداخت ثمن باید در محل جدید صورت گیرد؛ ولی هزینه ناشی از این تغییر محل، بر عهده فروشنده است (ماده (۲) ۵۷ ک.). در صورت استنکاف فروشنده از پرداخت هزینه اضافی، باید ثمن را در محل قبلی تجارت خود قبول نماید و خطر عدم وصول اخطار راجع به تغییر محل تجارت، بر عهده فروشنده خواهد بود.

ه: زمان پرداخت ثمن

۲- آیه پانزده سوره اسراء :

یعنی ماقوم ‌و ملتی را عذاب نکردیم ، مگرآنکه برای ایشان رسولی فرستاده باشیم آنگاه ،عده ای ازحقوق­دانان می افزایند، رسول کنایه ‌از بیان احکام است . این آیه شریفه که روشنترین وگویاترین دلیل اصل قانونی بودن جرائم ومجازات ‌ها است می‌گوید ، تامردم ازوجود قانون وجرم ومجازات آگاهی نداشته باشند ، مجازات نخواهندشد . ‌بنابرین‏ خداوند هیچ قومی رابه عذاب دچارنمیکند مگرپس ازآنکه رسولی به سوی شان بفرستد تاحجت رابرایشان تمام نماید

این­مطلب درآیه شریفه­که تعبیربه رسول شده است، اینگونه بیان­می­کندکه مراد، تعزیردنیوی است نه اخروی.^[۲۵]

۱-آیه هفت سوره طه :

خداوندهیچکس راتکلیف نمیکند مگربه انچه که داده است .پس مرادخداوندراازاین آیه اینگونه بیان میدارندکه خداوندهیچ کس­رابه واسطه عملش­مجازات­نمیکند­مگراینکه قباحت ان عمل قبلا اعلام شده باشد.^[۲۶]

۲-آیه ۲۶۸ سوره بقره :

خداوندهیچکس راتکلیف نمیکند مگربه اندازه توانایی او.سپس اینگونه آورده می شود که در این ایه بطورغیرمستقیم اصل قانونی بودن جرائم ومجازات ها رعایت شده است زیرااگربه شخصی قباحت عمل ، اعلام نشده باشد مجازات چنین شخصی نیزصحیح نمیباشد.^[۲۷]

۳-آیه ۱۱۵ سوره توبه :

این ایه مؤید لزوم جعل قوانین واعلام آن به مردم برای آگاهی آن ها ازمحتوای احکام است ‌بنابرین‏ چنانچه امورممنوع به مردم اعلام شد ‌و برخلاف آن عمل کردند گمراه خواهندشد زیرا این گمراهی به منزله نوعی عذاب ومجازات است.^[۲۸]

۴-آیه ۱۳۱ سوره انعام :

میفرمایدخداوندهیچ قوم غافل وجاهدرابه هلاکت نمیرساندمگراینکه­قبلابه­انهااتمام حجت کرده باشد.^[۲۹]

۵- آیه سوره ۵۹ سوره قصص :

مطابق این آیه خداوندمیفرماید ماهیچ دیاری راهلاک نکنیم ، مگرانکه اهلش ظالم وبیدادگرباشند.^[۳۰]

‌از مجموع آیات فوق چنین استنباط ‌می‌شود که مجازات اخروی وبه تبع ان مجازات دنیوی، وقتی اعمال ‌می‌شود که احکام ومقررات الهی به وسیله پیامبران درزمان غیبت توسط پیامبران ووالیان حکومت اسلامی به مردم ابلاغ شود والا متخلفین مجازات نخواهندشد.

ب) اصل قانونی بودن جرائم ومجازات ها دراحادیث وروایات

دسته­ای دیگرازدلایل که اقامه می‌گردند تاوجوداصل قانونی بودن رادرحقوق اسلامی تعیین کنند روایات ‌و احادیث می‌باشند که درذیل چندموردان ذکرخواهدشد .

۱) حدیث رفع :

مهمترین حدیثی که مورداستفاده بسیاری ازعلما قرارگرفته حدیث رفع می‌باشد .

طبق این حدیث پیامبر(ص) فرموده اند: نه چیزازامت من برداشته شده است الف ) آنچه که نمی­دانند. ب) آنچه که طاقت ندارند. ج) انچه بدان مجبورشده اند و…براین اساس این حدیث احکامی که برای امت اسلامی مجهول می‌باشد ثابت نیست وحکم واقعی شخص جاهد، برائت است.^[۳۱]

۲) اصل اباحه :

اصل اباحه روایتی است که میفرماید هرچیزی برای شما حلال است ، مگراینکه بدانید آنچیزحرام است حدیث مذکور دلالت برحلال بودن تمام اموری که حرمت آن برای ما معلوم نیست ، خواه به دلیل عدم وجودنسل ویا عدم وصول آن باشد.^[۳۲]

۳) امام محمدباقر(ع) :

پیامبراکرم (ص) درحجه الوداع برای مردم خطبه ای ایرادفرمودند وضمن آن بیان داشتند:ای مردم هیچ چیزازانچه شمارابه بهشت نزدیک وازبهشت دورسازد ‌وجود نداشت مگراینکه شماراازان نهی نمودم.^[۳۳]

بطورکلی احادیث مذکور بیان کننده این مدلول هستندکه ملاک حرمت وممنوعیت ،نهی شارع است وتازمانی که این نهی صورت نگرفته یاحکم ان به مکلف واصل نشده باشد، اصل براباحه وجوازاست . مدلول این روایات موید اصل قانونی بودن جرم ومجازات ‌ها است.^[۳۴]

گفتاردوم : اصل قانونی بودن جرائم ومجازات ها دراصول و قواعد فقهی ،حقوقی

ازجمله قواعدی که در این زمینه میتوان بدان اشاره نمود (قاعده قبح عقاب بلابیان واصل اباحه وقاعده درء) می‌باشد برطبق قاعده قبح عقاب بلابیان مادامی که عملی توسط شرع نهی نگردیده وان نهی به مکلف ابلاغ نشده باشد، چنانچه شخصی مرتکب آن گردد مجازات او ازلحاظ عقلی قبیح وزشت است. این قاعده ازقواعدمسلم نزدفقها واصولیین بشمارمیرود. محقق حائری یزدی می‌گوید: (این قاعدی است مسلم نزدادلیه وهیچ تردیدی درآن نیست .)^[۳۵] درخصوص قاعده درء نیزبایدگفت به موجب این قاعده، اعمال مجازات درمواردی که وقوع جرم یاانتساب آن به متهم محل ‌تردید است ، منتفی می‌باشد.

اصل­اباحه­‌به این معنا است که تادلیل شرعی برجوازارتکاب یک فعل ‌وجود نداشته باشد بایدازان اجتناب کرد. ‌بنابرین‏ ‌بر اساس این اصل وقتی­دلیلی­‌بر حرمت امری موجودنباشدحکم­به­حلیت آن داده می­ شود. همچنین اگرتردیددرحرمت داشته باشد ذمه اوازتعلق تکلیف بری است .

مبحث دوم: مبانی قانونی

جایگاه این اصل درنظام قانونی ایران و دیدگاه های مقنن درخصوص ماهیت اصل قانونی بودن جرائم ومجازات ها وپذیرش آن ازمهمترین مباحث محسوب می شود زیرادراکثرتالیفات حقوق کیفری ، مؤلفین محترم اشاره به پذیرش این اصل توسط مقنن ایران نموده اند، ازمهمترین منابع اصلی حقوق کیفری درنظام کیفری جمهوری اسلامی ایران قانون اساسی است .قانون اساسی جمهوری اسلامی نیزکه ‌بر اساس موازین اسلامی تصویب شده ، در اصول مختلف بررعایت این اصل تاکیدکرده است که درمبحث آتی بطورمفصل به جایگاه این اصل درقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته می شود.

گفتاراول: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اصل قانونی بودن جرائم ومجازات ها

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دراصول مختلف به لزوم این اصل توجه نموده ازجمله دراصل ۱۶۹ قانون اساسی به لزوم قانونی بودن جرم تصریح شده است به موجب این اصل هیچ فعل یاترک فعلی به استناد قانونی که بعدازآن وضع شده است جرم محسوب نمیشود . درخصوص لزوم قانونی بودن مجازات نیزاصل ۳۶ قانونی مذکوراعلام می‌دارد :حکم به مجازات واجرای آن بایدتنهاازطریق دادگاه صالح وبه موجب قانون باشد.در این اصل علاوه برتعیین مجازات ، نحوه اجرای آن نیزمنوط به تصریح قانون شده است.

‌ذکر این اصول درقانون اساسی بدین معنا است که نه تنها دادرسان ‌از تعیین جرم ومجازات منع شده اند ‌و احکام آن ها بایدمستند به قوانینی باشد که درزمان وقوع فعل ‌معتبر است بلکه قانونگذاران نیز

نمی‌توانند باوضع قوانینی عادی، تشخیص اعمال مجرمانه ویاتعیین نوع ومیزان مجازات رابه اختیارقوا ومقامات واگذارنمایند.

۲-۲-۱-۶ اهمیت ایروبیک نسبت به سایر ورزش ها

اکثر افراد تصور می‌کنند که ایروبیک ورزشی انفرادی مثل دویدن و شنا کردن است ولی ایروبیک یک ورزش گروهی است که کار هوازی انجام می‌دهد. به طوری که باعث توسعه بیشتر فاکتورهای آمادگی جسمانی در انسان می شود. مثل قدرت استقامت انعطاف پذیری هماهنگی چابکی تعادل توازن عکس العمل و غیره. ایروبیک باعث می شود که این فاکتورها در بدن انسان زیاد شود و شخصی که درصد بالایی از این فاکتورها را داشته باشد می‌توانیم بگوییم از آمادگی جسمانی مطلوبی بر خوردار است. در این ورزش حضور ذهن تقویت می شود یعنی در اصل حافظه را ورزش می‌دهیم و از افسردگی جلوگیری می‌کند و باعث می شود تا روحیه خیلی خوبی بعد از انجام این ورزش پیداکنیم ورزش ایروبیک برای همه ‌گروه‌های سنی حتی سالمندان کودکان وزنان باردار نیز مناسب است علت اینکه می‌گویند این ورزش حافظه را تقویت می‌کند به خاطر این است که از یک سری حرکات ترکیبی تشکیل شده که با موزیک همراه است و چون ورزشکاران باید حرکات را به ذهن بسپارند نا خوداگاه فکرشان مشغول حفظ این حرکات می شود و ذهن و حافظه را تقویت می‌کند (گچل، باد، ترجمه ی اسماعیل قهرمانی پور، ۱۳۸۵: ایروبیک ، پاورلیفتینگ ، اندام ایده ال (از مبتدی تا پیشرفته )، تلاش، ص ۶۴).

۲-۲-۱-۷ ایروبیک زنان

خانم ها تصور می‌کنند اگر با دستگاه، تمرین بدنسازی کنند، بدن آن ها عضلانی می شود، در این رابطه باید گفت که میزان عضلانی شدن، بین خانم ها و آقایان تفاوت دارد. زیرا بدن خانم ها به علت اختلاف هورمونی با آقایان واکنش متفاوت ‌به این تمرین نشان می‌دهد. چون هورمون تستوسترون نقش تعیین کننده ای در تقویت و بهبود حجم عضلانی دارد و در زنان مقدار این هورمون کم است، در نتیجه تمرینات با وزنه موجب عضلانی شدن آن ها نمی شود، بلکه خانم ها می‌توانند با برنامه خاص ایروبیک و تمرین با وزنه، عضلات خود را سفت تر کنند. سفت شدن عضلات با حجیم سازی آن ها کاملاً متفاوت است. قبل از رسیدن به سن سالمندی و عوارض پیری مهم ترین ورزش برای بانوان، تمرین بدنسازی ایروبیک (کار با وزنه و ایروبیک) است. زیرا با توجه به سودمندی هایی که گفته شد، تمرینات قدرتی بهترین راه برای جلوگیری از پوکی استخوان است. همچنین توصیه می شود که انجام تمرینات ورزشی با برنامه تغذیه ای مناسب همراه باشد (همان منبع).

۲-۲-۱-۸ زنان و فعالیت بدنی

فعالیت بدنی منظم و عادات غذایی خوب می‌تواند سلامت زنان را ارتقا داده و از بسیاری بیماری ها و حالاتی که علت عمده مرگ و میر و ناتوانی زنان جهان است، پیشگیری کند. فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از بیماری های قلبی- عروقی کمک می‌کند. این بیماری ها شامل بیماری قلبی، فشار خون بالا و سکته های مغزی، علت یک سوم مرگ و میر زنان در سرار جهان هستند. بیماری های قلبی- عروقی علت نیمی از مرگ های زنان بالای پنجاه سال در کشورهای در حال توسعه است. توأم بودن فعالیت بدنی منظم و تغذیه کافی اصلی ترین و اثرگذارترین راه تنظیم چاقی خفیف تا متوسط و حفظ وزن ایده آل در زنان است. دیابت هتفتاد میلیون زن را در سراسر جهان مبتلا ‌کرده‌است. این میزان در سال ۲۰۲۵ به دو برابر افزایش می‌یابد. تحقیقات جدید نشان داده است حتی فعالیت بدنی منظم و اندک و تغییر رژیم غذایی می‌تواند از نیمی از موارد دیابت غیر وابسته به انسولین، جلوگیری کند. فعالیت بدنی می‌تواند تا حد زیادی به پیشگیری و درمان استئوپروز (پوکی استخوان) کمک کند. زنان مخصوصاً در دوران یائسگی در معرض خطر ابتلای بالاتری نسبت ‌به این بیماری هستند. فعالیت های که در آن وزن بدن را تحمل می‌کنیم مثل پیاده روی، ایروبیک، آهسته دویدن برای بلوغ طبیعی استخوان بندی در دوران کودکی و نوجوانی لازم هستند و باعث کاهش از دست رفتن استخوان می شود. همچنین قدرت عضلانی و تعادل را بهبود می بخشد و خطر افتادن را کاهش داده و به همین خاطر از خطر شکستگی می کاهد. فعالیت بدنی منظم کمک می‌کند تا استرس، اضطراب و افسردگی و تنهایی کاهش یابد. این مخصوصاً در زنان مهم است زیرا میزان افسردگی زنان نسبت به مردان چه در کشورهای توسعه یافته و چه در حال توسعه دو برابر است. فعالیت بدنی به عزت نفس، اعتماد و اطمینان و بهبود مناسبات اجتماعی و وضعیت روانی کمک می‌کند. اگرچه فواید بهداشتی و اجتماعی، فعالیت های بدنی زنان را در مشارکت در این گونه فعالیت ها تشویق می‌کند (همان منبع).

۲-۲-۱-۹ اثرات روانی ایروبیک

ورزش ایروبیک تأثیر مثبتی در کاهش افسردگی افراد دارد. تحقیقات نشان داده است بعد از هشت هفته تمرین منظم ایروبیک بین ۴۵ تا ۵۵ درصد، کاهش قابل ملاحظه ای در افسردگی اتفاق می افتد. ‌بنابرین‏ این تمرینات بر روی کلیه درجات افسردگی خفیف، متوسط و شدید مؤثر است. از طرف دیگر این تمرینات به لحاظ ماهیت انجام، برای پیشگیری و مصونیت افراد از ابتلا به افسردگی روش بسیار مطلوبی محسوب می‌شوند. این نوع ورزش اثرات خوبی به لحاظ تصور از بدن و شناخت توانایی ها به دست می‌دهد. به طوری افراد دارای عزت نفس بیشتری خواهند شد. حس همکاری گروهی و تعاون و شراکت در الگوهای حرکتی در نمایش یکسان عاید خواهد شد. احساس خود کنترلی و اعتماد به نفس در انجام حرکات و اجرا و نمایش توانایی ها به دست می‌آید. حس آزاد زیستی از انجام حرکات ابتکاری و خلاقیت ناشی می شود و نوع منبع کنترل افراد در بلند مدت از منبع بیرونی تبدیل به منبع درونی می شود یعنی سخت کوش، پیگیر و تابع نظم و مقررات می‌شوند و همچنین از فشارهای روانی بدخیم و تحلیل رفتگی انسان می کاهد. اضطراب های ناشی از زندگی و محیط کار را تقلیل می‌دهد. نهایتاًً در شادابی، پویایی و بازتوانی روانی بعد از کارهای سخت و افزایش کارایی و شادمانی و اثر بخشی انسان در زندگی، اثرات قابل توجهی دارد (کورش ویسی، همان، ص ۵۱).

۲-۹ اظهار نظر حسابرسی و مدیریت سود

آگاهی های مالی شفاف و قابل مقایسه،رکن اساسی ‌پاسخ‌گویی‌ و تصمیم گیری اقتصادی آگاهانه و از ملزومات بی بدیل گرفتن تصمیمات اقتصادی و تخصیص بهینه منابع بدون اطلاعات معتبر امکان پذیر نیست.از آنجا که صورت های مالی،عمده ترین وسیله انتقال اطلاعات مالی به خارج از واحدهای انتفاعی و محور اصلی و عامل مشترک در تمام گزارش های مالی است،انتظار می رود اطلاعات مالی منعکس در آن ها بتواند وضعیت مالی و نتایج عملیات واحدهای انتفاعی را به گونه ای ارائه کند که نیازهای اطلاعاتی طیف وسیعی از اشخاص ذی نفع،ذی حق و ذی علاقه را برآورده کند که به اطلاعات مالی واحدهای انتفاعی دسترسی محدودی دارند.

حسابرسی در این فرایند نقش حیاتی تعیین میزان اعتبار اطلاعات را ایفا می‌کند.هدف حسابرسی در چارچوب فرایند آزمون محور با تکیه ب نظریه های مربوط،زودودن آلودگی های اطلاعات است تا از طریق افزایش توان اتکای آن بستری مساعد برای استفاده از اطلاعات در راستای تصمیم گیری های اقتصادی باشد.محصول نهایی این فرایند گزارشی است که حسابرس در آن نظر حرفه ای خود را ‌در مورد مطلوب بودن صورت های مالی ارائه می‌کند.در چنین کاری،حسابرس ‌در مورد کیفیت اطلاات ارائه شده برای مقاصد تصمیم گیری و همچنین مناسب بودن صورت های مالی برای مقاصد ‌پاسخ‌گویی‌ مدیریت به موکلین خود پیام حرفه ای می‌دهد.هدف این پیام به عنوان محصول نهایی ،فرایند حسابرسی،بهینه کردن گزارشگری مالی از طریق افزودن اعتبار به اطلاعات گزارش شده است؛اعتباری که بر مبنای شواهد به دست آمده و در نتیجه قابل توجیه است.

اظهار نظر های حرفه ای حسابرسان ممکن است با مدیریت سود ارتباط داشته باشد.به عنوان نمونه اظهار نظر غیر مقبول حسابرس با بند شرط عدم اطمینان ‌در مورد ادامه فعالیت شرکت همراه با مدیریت سود می‌باشد.در واقع با افزایش مدیریت سود ،احتمال دریافت این نوع اظهار نظر افزایش می‌یابد.اخیراً مطالعات فراوانی ‌در مورد ارتباط بین مدیریت سود و اظهار نظر حسابرسان انجام شده است که این مطالعات فرضیاتی را آزمون می‌کنند که افزایش مدیریت سود با احتمال دریافت اظهار نظر غیر مقبول و افزایش تعداد بند ها همراه است.در ادامه به تعدادی از تحقیقاتی که در زمینه اظهار نظر حسابرسی انجام شده است می پردازیم:

بوتلر و دیگران(۲۰۰۴)دریافتند که اظهار نظر حسابرسی تحت تاثیر مدیریت سود قرار نمی گیرد.مطابق با بررسی های بوتلر،به خاطر این که هزینه عدم حل مشکلات مربوط به مدیریت سود بسیار زیاد می‌باشد،مسایل مربوط به ایجاد کننده مدیریت سود قبل از انتشار اظهار نظر حسابرس حل می شود و در پی آن باعث کاهش بند های حسابرسی و گاها ارائه اظهار نظر مقبول می شود.اما زمانی که ارتباط بین بندهای شرط را به صورت مجزا با مدیریت سود بررسی کردند ‌به این نتیجه رسیدند که با افزیش مدیریت سود احتمال دریافت اظهار نظر تعدیل شده با بند شرط”عدم اطمینان ‌در مورد فعالیت شرکت” افزایش می‌یابد.

کم لای و دیگران(۲۰۰۸) در پژوهشی که علل ورشکستگی شرکت حسابرسی لاونتال هورواث را بررسی می‌کردند در قسمتی از پژوهش ‌به این نتیجه رسیدند که شرکت مذکور بیشتر مایل به ارائه اظهارنظر تعدیل شده به مشتریان خود داشت در حالی که این مشتریان دارای اقلام تعهدی اختیاری بیشتر یا کمتری نسبت به مشتریان سایر مؤسسات حسابرسی نبوده اند.

بارتوف و دیگران(۲۰۰۰) ‌به این نتیجه رسیدند که اظهارنظر مشروط حسابرسان رابطه مستقیم با اقلام تعهدی اختیاری دارد یعنی با افزایش مدیریت سود احتمال دریافت اظهار نظر مشروط افزایش می‌یابد.بر خلاف آن بردشا و دیگران(۲۰۰۱) ‌به این نتیجه رسیدند شرکتی که دارای اظهار نظر مقبول است نسبت به شرکتی که دارای اظهار نظر تعدیل شده است داری اقلام تعهدی اختیاری بیشتری است و این گونه نتیجه گیری می‌کند که شاید فرایند حسابرسی جاری ‌در مورد هشدار دادن به سرمایه گذاران درباره مدیریت سود شرکت ها بی اثر بوده است.

هنینگر(۱۹۹۷) دریافت که شرایط رقابتی برای کسب صاحبکار ممکن است انگیزه ای را برای حسابرس ایجاد کند که طبق خواسته های صاحبکار عمل نمیاد مخصوصا زمانی که رویدادها(مانند اقلام تعهدی)نیاز به درجه اطمینانی از قضاوت حرفه ای باشد.

۲-۱۰کیفیت حسابرسی و مدیریت سود

یکی از اهداف گزارشگری مالی، ارائه­ اطلاعاتی است که برای سرمایه ­گذاران، اعتباردهندگان و دیگر کاربران فعلی و بالقوه در تصمیم ­گیری­های مربوط به سرمایه ­گذاری و اعتباردهی و سایر تصمیم­ها، سود­مند باشد^[۲۸]. یکی از معیارهای مهمی که گروه ­های مذبور برای برآورد قدرت سودآوری شرکت، پیش ­بینی سودهای آینده و ریسک­های مربوط به آن و همچنین ارزیابی عملکرد مدیریت استفاده ‌می‌کنند، سودهای جاری و گذشته شرکت است.

سود نیز خود متشکل از اقلام نقدی و تعهدی است و اقلام تعهدی سود تا حدود زیادی در کنترل مدیریت هستند و وی می ­تواند برای بهتر جلوه­دادن عملکرد شرکت و افزایش قابلیت پیش‌بینی سودهای آینده در اقلام تعهدی سود دست برده و به اصطلاح امروزی سود را مدیریت کند. به بیان دیگر، مدیران تلاش ‌می‌کنند تا با انتخاب روش­های مجاز حسابداری، نتایجی قابل پیش‌بینی و ثابت خلق کنند. زیرا، اغلب سرمایه ­گذاران و مدیران اعتقاد دارند شرکت­هایی که روند سودآوری مناسبی دارند و سود آن­ها دچار تغییرات عمده نمی­ شود نسبت به شرکت­های مشابه، ارزش بیشتر و قابلیت پیش ­بینی و مقایسه­ بیشتری دارند. از سوی دیگر، با توجه به تئوری نمایندگی^[۲۹] مدیران می‌توانند از انگیزه­ لازم برای دستکاری سود به منظور حداکثر کردن منافع خود برخوردار باشند.

جنین و پیوت^[۳۰](۲۰۰۵) معتقدند حسابرسی می ­تواند یکی از راه های جلوگیری و کاهش مدیریت سود باشد. زیرا اعتقاد بر این است، شرکت­هایی که صورت­های مالی حسابرسی شده ارائه کنند دارای محتوای اطلاعاتی و سود با کیفیت بیشتری هستند. اقلام تعهدی وابسته به قضاوت­های مدیران است و حسابرسی شرکت­هایی که اقلام تعهدی بیشتری دارند، نیز دشوارتر است. حسابرسی با کیفیت بالاتر، با احتمال بیشتری عملکرد­های حسابداری مورد تردید را کشف می­ کند. زیرا مؤسسه‌ های حسابرسی باکیفیت دارای تخصص، منابع و انگیزه­ های بیشتری برای کشف اشتباه و تقلب هستند.

۲-۱۱ پیشینه تحقیق

۲-۱۱-۱ تحقیقات خارجی

تسیپوریدو و اسپاتیس(۲۰۱۴)در یونان، به بررسی رابطه ی بین اظهار نظر های حسابرسی و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار آتن پرداختند.آن ها اظهار نظر مشروط حسابرسی را در دو دسته جداگانه (مشروط برای عدم اطمینان نسبت به تداوم فعالیت و مشروط برای سایر دلایل)مورد مطالعه قرار دادند.یافته های آن ها نشان داد که اظهار نظر حسابرسان با مدیریت سود رابطه ای ندارد.و نشان دادند که ویژگی های مالی کارفرما مانند سودآوری و اندازه ی شرکت ،تعیین کننده ی تمصمیم حسابراسن در باره ی اظهار نظر نسبت به تداوم فعالیت هستند.و اظهار نظر مشروط حسابرسان به دلیل غیر از تداوم فعالیت بستگی به اظهار نظر سال‌های قبل دارد.

کتل سعی کرد تا با بهره گرفتن از روش تحلیل عاملی به طور جداگانه ‌در مورد این سه نوع اطلاعات، به صفات عمومی شخصیت دست یابد. فرضه اصلی او این بود که اگر در هر سه مورد، صفات عمقی یکسانی به دست آید، می توان به طور علمی و قاطع نتیجه گرفت که صفات عمقی، پدیده ­های فعال واقعی هستند(سعید شاملو، ۱۳۷۷). کتل کار خود را با تحلیل عاملی داده ­های نوع L یا گزارش زندگی شروع کرد و پانزده عامل را از آن به دست آورد. سپس برآن شد تا دریابد که آیا همان عامل­ها خواهد توانست در داده ­های نوع Q داده ­های پرسشنامه­ای پیدا کند یا نه. نتیجه اصلی این تحقیق، پرسشنامه­ای است که به پرسشنامه شانزده­عاملی شخصیت^[۱۱۶](PF 16) معروف است که بر پایه ۱۶ صفت عمقی اصلی قرار دارد. این آزمون برای افراد ۱۶ سال به بالاتر ساخته شده است و در هر یک از ۱۶ مقیاس نمره­هایی به دست می­دهد. پاسخ­ها به صورت عینی نمره­گذاری می­شوند و یک برنامه کامپیوتری برای نمره­گذاری و تعبیر نتایج در دسترس ‌می‌باشد. این آزمون وسیعاً برای ارزیابی کردن شخصیت جهت مقاصد پژوهشی، تشخیصی بالینی و پیش ­بینی کردن موفقیت شغلی به کاربرده می شود. کتل چند نوع PF 16 را ساخت. او برای ارزیابی دامنه وسیعی از اختلالات هیجانی«پرسشنامه تحلیل بالینی» را برای اندازه ­گیری ۲۸ صفت عمقی تهیه کرد: ۱۶ صفت از آزمون PF 16برای ارزیابی شخصیت بهنجار و ۱۲ صفت دیگر( مثل اضطراب، گناه و پارانویا) برای سنجیدن شخصیت­های نابهنجار(کتل و کلاین^[۱۱۷]، ۱۹۷۷). آزمون­هایی نیز برای سنجیدن عوامل شخصیت در کودکان و نوجوانان ۶ تا۸ ساله، ۸ تا ۱۲ ساله، و ۱۲ تا ۱۸ ساله موجود است. برای اندازه ­گیری جنبه­ های خاص شخصیت، مانند اضطراب، افسردگی و روان­رنجورخویی، و برای مقاصدی مثل مشاوره زناشویی و ارزیابی عمکرد شغلی مدیران، گونه­ های دیگری ساخته ‌شده‌اند. به طور کلی عواملی که در داده ­های نوع Q به دست آمد به نظر می­رسید که با داده ­های به دست آمده از نوع L شبیه است. کتل در سال‌های اخیر تلاش خود را با داده ­های آزمون عینی(OT) شروع ‌کرده‌است. نتایج حاصل از این آزمون­ها به ۲۱ صفت عمقی منجر شده است که با صفاتی که قبلاً در سایر اطلاعات به دست آورده بود ارتباط پیچیده­ای دارد. بدین ترتیب صفات ارائه شده، ماهیت عمومی شخصیت از دید کتل را روشن ‌می‌کنند(گروسی فرشی، ۱۳۸۰).

به اعتقاد کتل، رفتار هر فرد تحت تأثیر نحوه عمل صفات وی در آن موقعیت، ارگها و احساسات همراه با نگرش­های مناسب نسبت به موقعیت و نیز حالت و نقشی است که ممکن است از موقعیتی به موقعیت دیگر و از زمانی به زمان دیگر تغییرکند. کتل مانند اکثر روانشناسان شخصیت، دو عامل وراثت و یادگیری، یا طبیعت و تربیت را در رشد شخصیت مورد تأکید قرار داده است و تلاش نموده است تا سهم عوامل محیطی یا ارثی تأثیر گذارنده در هر صفت را مشخص کند. وی از بررسی­ های خود ‌به این نتیجه رسید که اهمیت تأثیر عوامل محیطی و ارثی از صفتی به صفات دیگر متفاوت است و در مجموع دو سوم ویژگی­های شخصیتی را محیط و یک سوم آن ها را وارثت تعیین می­ کند(همان منبع).

رویکرد عاملی آیزنگ

رویکرد آیزنگ درباره­ صفات از چند نظر با رویکرد کتل تفاوت داشت. اولاً، آیزنگ قبل از اینکه داده ­ها را تحلیل عاملی کند، بیشتر از روش فرضی-قیاسی استفاده کرد. ثانیاًً، او به جای ۳۵ صفت، فقط سه عامل عمده را پیدا کرد. ثالثاً، آیزنگ فقط به عنوان وسیله­ای برای پاسخ دادن به سؤال‌‌های مهم در نظریه شخصیت از تحلیل عاملی استفاده کرد. ‌بنابرین‏، آیزنگ صرفاً تحلیل­گر عاملی نبود و معتقد بود پیشرفتگی روان­سنجی به تنهایی برای ارزیابی ساختار شخصیت انسان کافی نیست و اینکه ابعاد شخصیتی که از طریق روش­های تحلیل عاملی به دست می­آیند تا زمانی که ثابت نشود موجودیت زیستی دارند، بی­ثمر و بی ­معنی هستند. در واقع، او برای مشخص کردن یک عامل، چهار ملاک را فهرست کرد: اولاً، باید برای وجود عامل، شواهد روانسنجی پیدا کرد. لازمه این ملاک این است که عامل باید پایا و تکرار­پذیر باشد. سایر پژوهشگران نیز در آزمایشگاه­های جداگانه، باید بتواند این عامل را پیدا کنند. ملاک دوم این است که آن عامل باید توارث­پذیری هم داشته باشد و باید با مدل ژنتیکی تثبیت شده­ای مطابقت داشته باشد. ثالثاً، این عامل باید از دیدگاه نظری معنا داشته باشد. آیزنگ از روش قیاسی در تحقیقات خود استفاده کرد، ‌به این صورت که با نظریه شروع کرد و بعد داده ­ها را گردآوری نمود که به صورت منطقی با این نظریه مطابقت داشتند. آخرین ملاک برای وجود عامل، این است که باید از ارتباط اجتماعی برخوردار باشد؛ یعنی، باید ثابت شده باشد که عوامل به دست آمده به صورت ریاضی، با متغیرهای اجتماعی مربوط رابطه دارد(فیست و فیست،۱۳۸۹).

الف) ساخت شخصیت

به نظر آیزنگ، شخصیت انسان تشکیلاتی دارد با ترتیب­ اولویت­ها. همه وجوه رفتار-ادرکی، انفعالی، ارادی و بدنی در چهار سطح کلی سازمان یافته است. در پایین­ترین سطح، اعمال یا شناخت­های خاص هستند که در یک مورد معین از شخص سر می­زند و چندان اهمیت ندارد. در سطح دوم، اعمال یا شناخت­های عادی هستند؛ یعنی اعمال یا شناختی است که در موارد و اوضاع و احوال معین، یعنی در موارد مشابه، عیناً تکرا می­ شود. اعمال یا شناخت­های عادی، که در هر کسی با هم ارتباط و پیوستگی پیدا ‌می‌کنند، سازمانی به وجود می ­آورند که صفت را تشکیل می‌دهند و نسبت به اعمال و شناخت­های عادی کلیت بیشتری دارند. این صفات در هر فردی صورت خاصی پیدا ‌می‌کنند. بعضی صفات نیز با یکدیگر دارای بستگی و ارتباط می­شوند و سازمان کلیتری تشکیل می­ دهند که به آن عنوان تیپ داده می­ شود. تیپ از حیث کلیت در بالاترین درجه قرار دارد و نوع شخصیت یا رفتار را می­سازند. ‌بنابرین‏، در نظریه آیزنگ مفهوم صفت و تیپ هستند که در معرفی شخصیت اهمیت خاصی دارند. صفت در واقع عادات و اعمالی هستند که جنبه نسبتاً ثابت دارند، مانند افسردگی، صفت سستی و ضعف، واسواس، وارفتگی و بی­دردی. تیپ هم که از پیوستگی چندین صفت تشکیل شده است برای معرفی شخصیت در درجه اول اهمیت دارد(سیاسی، ۱۳۸۸).

ب) تیپ­های شخصیت

آیزنک برای شناخت حدود اصلی شخصیت و در نتیجه تعیین انواع شخصیت­ها، یعنی برای تیپ­شناسی، نسبت به نظریات یونگ و کرچمر بی­توجه نبوده و نتایجی که از تحقیقات خود حاصل ‌کرده‌است بسیاری از نظریات یونگ را تأیید ‌می‌کنند. وی در یک بررسی بسیار وسیع، درباره تمام شخصیت کار خود را با بهره گرفتن از نشانه­هایی که توسط روان­پزشکان در باره ۷۰۰ سرباز روان­آزرده تهیه شده بودند آغاز ‌کرده‌است. بخشی از این نشانه­ها مربوط به داده ­های برونی چون سن، شغل و موقعیت­خانوادگی و بخش­های دیگر مربوط به نشانه­ های روانی که با صراحت تعیین ‌شده‌اند ‌می‌باشد و در کل، همبستگی بین ۳۹ متغیر انجام ‌گرفته‌اند. از این متغیرها تنها چهار عامل استخراج ‌شده‌اند، که دو عامل از این چهار عامل یعنی روان­رنجور­خویی^[۱۱۸](N)و درون­گرایی-برون­گرایی^[۱۱۹](E) توسط آیزنگ به منزله عوامل مورد توجه به حساب آمده­اند. به ادعای آیزنگ این دو عامل برای تبیین ساخت اساسی شخصیت کافی است(مای­لی، ۱۳۸۷). این دو بعد از شخصیت آیزنگ با طبایع چهارگانه بقراط نیز هماهنگ هستند. آیزنگ پس از تأکید بر دو بعد اولیه، بعد سومی را به آن ها افزود و آن را روان­پریش­خویی^[۱۲۰](P) نام نهاد.