د- اجلاس ژوهانسبورگ (۲۰۰۲)

چهارمین بیانیه و متن غیر الزام آور حقوق در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی به تصویب رسید که می توان گفت تکرار اصول بیانیه ریو بود و چون راهکارهای حقوقی لازم را ارائه نداد، موفقیت آمیز تلقی نشد. لازم به ذکر است که تمامی بیانیه ها جزو حقوق نرم بوده، ضمانت اجرا ندارند و جنبه توصیه ای دارند ولی معاهدات و اصول جزو حقوق سخت می‌باشند.^[۱۹]

۲-۲-۲- معاهدات زیست محیطی که ایران آن ها را تصویب نموده است

۲-۲-۲-۱- کنوانسیون سازمان بین‌المللی آب نگاری (هیدروگرافی)

سازمان بین‌المللی هیدروگرافی^[۲۰] در ژوئن ۱۹۲۱ پس از برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی که بنا به دعوت اداره دریانوردی انگلستان در لندن تشکیل شد، پایه‌گذاری گردید. مقر این سازمان شهر موناکو است و هر پنج سال یک بار اجلاسی متشکل از هیئت‌های عضو تشکیل می‌دهد و جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از اعضای آن است. سازمان بین‌المللی هیدروگرافی، یک سازمان تخصصی مشورتی است و در ادارات هیدروگرافی کشورهای عضو هیچگونه مداخله‌ای ندارد و کشورهای عضو در امور مربوط به نقشه‌برداری و ترسیم آب‌های دریایی خود دارای استقلال کامل هستند. اهداف این سازمان عبارت است از:

• • • • هماهنگ کردن فعالیت‌های هیدروگرافی (آب‌نگاری و نقشه‌برداری دریایی) بین کلیه کشورهای عضو به منظور تقویت ایمنی دریانوردی

     

    • • یکنواخت کردن نقشه‌های دریایی

     

    • • اتخاذ روش‌های مؤثر و قابل اعتماد جهت انجام بررسی‌های هیدروگرافی

     

    • • توسعه و پیشرفت علوم مربوط به هیدروگرافی و تکنیک‌های اقیانوس‌شناسی

     

    • تبادل اطلاعات فنی از طریق انتشار بولتن‌ها و سایر نشریات علمی

کنوانسیون مربوط به سازمان بین‌المللی هیدرونگاری مشتمل بر یک مقدمه و ۲۳ ماده و یک آئین نامه عمومی و یک آئین نامه مالی است که در سال ۱۹۶۷ میلادی از طرف نهمین کنفرانس بین‌المللی دفتر آبنگاری تصویب گردید. اثر تصویب کنوانسیون مربوط به سازمان بین‌المللی هیدروگرافی ‌دولت‌های‌ شرکت کننده ایجاد دفتر بین‌المللی هیدروگرافی با تکمیل نمودن نقشه ها و مدارک دریایی به منظور به وجود آوردن امنیت و ایجاد تسهیلات بیشتر در امر کشتیرانی در جهان و ادامه همکاری در زمینه هیدروگرافی، بر اساس بین الدول می‌باشد. مقر سازمان در موناکو می‌باشد. این کنوانسیون در سال ۱۳۴۷ در مجلس سنای ایران به تصویب رسید.^[۲۱]

۲-۲-۲-۲-کنوانسیون بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته ای (پیمان N.P.T)

پیمان بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته ای^[۲۲] مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده است که در سال ۱۳۴۸ به تصویب مجلس سنا ایران رسیده است. با توجه به ویرانی هایی که یک جنگ هسته ای برای بشریت به بار خواهند آورد و نتیجتا لزوم مجاهدت همه جانبه در دفع خطر یک چنین جنگی و اقدام در راه حفظ امنیت مردم و اینکه گسترش سلاح‌های هسته ای خطر جنگ هسته ای را شدیداً افزایش خواهد داد، با رعایت قطعنامه های مجمع عمومی ملل متحد که خواهان انعقاد موافقتنامه ای به منظور جلوگیری از اشاعه بیشتر سلاح‌های هسته ای است، می توان امنیت جهانی را گسترش داد. اصل تضمین مؤثر جریان مواد خام و محصولات شکافتنی مخصوص از طریق استفاده از آلات و سایر روش های فنی در بعضی از نقاط در محدوده سیستم اقدامات تامینی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آثار تصویب این معاهده است و با تأیید این اصل که فوائد حاصل از استفاده های صلح جویانه از فناوری هسته ای از جمله کلیه فرآورده های فرعی ناشی از تکنولوژی که دول مجهز به سلاح‌های هسته ای ممکن است از بسط ادوات انفجاری هسته ای به دست آورند بایستی برای مقاصد صلح جویانه بوده و در دسترس کلیه طرفهای این پیمان اعم از دولی که مجهز به سلاح‌های هسته ای باشند که تعهد کشورهای هسته ای نیز بر پایان بخشیدن به مسابقات تسلیحات هسته ای و نیز انعقاد یک معاهده خلع سلاح عمومی که شامل خلع سلاح هسته ای نیز می شود، است.^[۲۳] اثر زیانبار سلاح اتمی به قدرت تخریبی و کشتار انسانی آن منحصر نمی شود و اثرات بسیار منفی و غیر قابل جبرانی بر محیط زیست بار می کند. برجای ماندن زمین سوخته و محیط آلوده به مواد رادیواکتیو، تمام موجودات زنده و غیر زنده (آب و هوا، خاک) را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب می شود تا صدها سال محیط زیست به شرایط اولیه باز نگردد و ایجاد بیماری‌های سرطانی استخوانی، ژنتیکی، پوستی و ریوی را به همراه خواهد داشت.^[۲۴]

۲-۲-۲-۳-کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات (همراه با متن تجدید نظرشده)

این کنوانسیون دارای یک مقدمه، پانزده ماده و یک پیوست می‌باشد. هدف و مسئولیت این کنوانسیون ایجاد اقدامات همگانی و مؤثر در جلوگیری از ورود و شیوع آفات و بیماری های مربوط به نباتات و محصولات نباتی و تقویت اقدامات لازم برای مهار کردن آن ها است. ‌دولت‌های‌ متعاهد، تعهد می‌کنند که اقدامات قانونی فنی و اداری را طبق مقررات این کنوانسیون و مقررات تکمیلی که به موجب آن مورد توافق دول متعاهد قرار گرفته است، معمول دارند. این کنوانسیون در سال ۱۳۵۱ به تصویب مجلس سنا ایران رسید. متن تجدید نظر شده کنوانسیون حفظ نباتات مصوب بیست و نهمین اجلاس سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) مورد پذیرش ایران قرار گرفت و در سال ۱۳۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی ایران رسید. این کنوانسیون شامل مقدمه و بیست و سه ماده و یک پیوست می‌باشد. در تبصره ۲ این قانون آمده است که از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون (مصوب مجلس) متن پیوست قانون الحاق دولت ایران به کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات ۱۳۵۱ را کان لم یکن تلقی می گرداند. بر اساس این عهدنامه، هر کشوری حق دارد برای جلوگیری از ورود، انتشار، استقرار عوامل خسارت زای گیاه، ضوابط قرنطینه نباتی و موازین بهداشت گیاه وضع و اعمال کند.^[۲۵]

۲-۲-۲-۴- کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و انباشت سلاح‌های بیولوژیک و سمی و انهدام سلاح‌های مذکور